Voor het succes van de Blue Deal - ‘20 miljoen mensen in 40 stroomgebieden wereldwijd helpen aan schoon, voldoende en veilig water’ - zijn vrouwen belangrijk. Hoe worden hun specifieke belangen in irrigatie, waterbeheer, drinkwater en sanitatie geborgd? KNW Vrouwennetwerk organiseerde een inspirerende netwerkbijeenkomst 'Women in Blue' op 23 mei 2018 in Rotterdam.

Vrouwen, Water en de Blue deal

Op woensdagmiddag 23 mei 2018 kwamen 35 vrouwen uit het waterbeheer – van technisch, juridisch en administratief tot leidinggevend, van overheid tot bedrijfsleven - bij het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard bijeen onder de vlag van het KNW Waternetwerk. Er was een mooie mix qua achtergronden en ervaringen, wat de uitwisseling en kennismaking versterkte.

Thema was de Blue Deal, een akkoord tussen 21 waterschappen en 2 ministeries om samen te werken aan 1 ambitie: 20 miljoen mensen in 40 stroomgebieden wereldwijd helpen aan schoon, voldoende en veilig water. Eén van de aspecten binnen de Blue Deal is ‘gender’. Hiermee is onder meer bepaald te streven naar een gelijke verdeling van mannen en vrouwen, op alle niveaus. Hier en in partnerlanden.

In een woord van welkom riep directeur van KNW Monique Bekkenutte iedereen op mee te denken aan de invulling van deze netwerkbijeenkomsten. Vrijwilligers om een volgende bijeenkomst, of excursie te organiseren zijn welkom. Ook wees ze de aanwezigen op het mentorprogramma van de KNW.

“Nederland loopt achter. Ons zelfbeeld klopt niet"

Miriam van Kuijk als secretaris-directeur van Schieland en de Krimpenerwaard gaf een inspirerende inkijk in haar beleving rondom het aspect gender. Met als conclusie dat we ook hier in NL nog best wat te doen hebben. Een citaat van Sigrid Kaag (de minister van buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking) sloot daar prima op aan: “Nederland loopt achter. Ons zelfbeeld klopt niet. We denken van alles te doen voor vrouwen internationaal, maar we mogen best wel een toontje lager zingen als we ons vergelijken met landen binnen de EU, binnen de OESO. Het aantal vrouwen dat werkt, arbeidsparticipatie, vrouwen in de top... we lopen achter.” Miriam nodigt vrouwen uit om meer naar voren te stappen.

Vrouwen in doelgroep, programma en organisatie

Yvette van Dok (Co-motion Consult) nam de aanwezigen mee in haar persoonlijke ervaringen binnen projecten in landen als Indonesië, Honduras, Mozambique alsook Georgië. Zij benadrukte daarin drie cruciale aspecten: doelgroep, programma en organisatie. De rode draad in alle ervaringen was dat vrouwen vaak niet als eerste in beeld zijn bij internationale projecten, dus geen onderdeel zijn van de doelgroep. Het begint dus met hen op te zoeken en naar hen te luisteren. En vervolgens hen ook een positie te geven in het programma en in de organisatie. Dat geeft vertrouwen in hun kracht en talent.

Gender paragraaf in de Blue Deal

Tot slot gaf Emilie Sturm van de Unie van Waterschappen een toelichting op hoe de Blue Deal tot stand is gekomen, en in het bijzonder de paragraaf over Gender. De Blue Deal kent vijf thema’s: Klimaat, Gender, Innovatie, Duurzaamheid en Armoedebestrijding. Om wereldwijd de positie van vrouwen te verbeteren is in het programma van de Blue Deal extra aandacht voor het thema gender, zowel in eigen land als in de partnerlanden. Het perspectief van vrouwen is immers net zo waardevol als dat van mannen. Om het waterbeheer duurzaam op orde te krijgen, is de kennis en het inzicht van allebei nodig. En aandacht voor gender begint in Nederland. En dus vandaag op deze bijeenkomst.

Daarna gingen de aanwezigen in vier groepen met elkaar in gesprek over:

• Wat zijn jouw ervaringen met gender in je werk hier?
• Wat kunnen we met specifieke aandacht voor vrouwen in internationale projecten?
• Wat zijn ervaringen in het werk elders op de wereld?
• Wat moeten we doen om tot meer aandacht voor vrouwen in de doelgroep, de organisatie en besturen te komen?

NOORD
Binnen het waterbeheer komen steeds meer vrouwen, waardoor vaker een goede mix ontstaat. Mannen en vrouwen hebben ieder zo hun kwaliteiten, die elkaar kunnen aanvullen. Vrouwen mogen echter nog meer naar voren stappen en zich kenbaar maken. Dat komt het werk ten goede (een andere bredere blik, met aandacht voor de relaties en de belangen van anderen) maar brengt hen ook verder in hun eigen ontwikkeling.

OOST
Als vrouwen meewerken krijg je betere oplossingen en dus een grotere impact van het werk. Dat komt omdat ze vanuit een ander perspectief kijken, zorgen voor meer draagvlak voor het werk in een gemeenschap, het een domino-effect heeft op andere onderwerpen dan water. Het zou ook hun eigen zelfvertrouwen vergroten als ze meer internationaal werken, en ze kunnen andere vrouwen daardoor inspireren.
Om te zorgen dat er iets verandert kwamen we op concrete ideeën: transparanter maken wat de procedure is om internationaal aan de slag te gaan, vrouwen helpen bij uitzoeken wat zij kunnen toevoegen in het buitenland, de mogelijkheid bieden om eerst "proef te draaien" door delegaties in Nederland te ontvangen, het mogelijk maken om als parttimer naar het buitenland te gaan, een poule op te zetten van vrouwelijke kandidaten, een vrouwenquota invoeren voor o.a. de projectteams

ZUID
Vrouwen moeten trekken om gezien te worden als het gaat om buitenlandse reizen. Vrouwen zijn vaak ook te bescheiden om zichzelf op de voorgrond te zetten en om hun plek op te eisen. Help vrouwen en stimuleer vrouwen door buitenlandse missies voor ten minste 50% uit vrouwen te laten bestaan, en de teamleiders ook! Start elk project met een gender c.q. diversiteits-analyse, van zowel de eigen organisatie als het project. Dit kan verassende uitkomsten hebben. Bij wijze van pilot, stuur eens een projectteam van alleen vrouwen op pad om te kijken wat voor dynamiek er ontstaat.

WEST
De beeldvorming van het moederschap (zelf en om ons heen) beïnvloedt ook (nog steeds) de professionele vrouwen van het waterschap (veel discussie tijd hieraan). Een mentorprogramma exclusief voor jonge vrouwen binnen een waterschap voelt als ongelijk (volgens sommigen). Waarom heeft een vrouw dit wel nodig en een jonge mannelijke collega niet? Promotie is niet alleen maar op een hogere leidinggevende positie zitten. Als je van de inhoud houdt, is dat vaak niet de weg. Vrouwen die stevig zitten op de inhoud mogen zich duidelijker profileren (als mentor etc.).

Organisatie
KNW Vrouwen Waternetwerk

Achtergrond Blue Deal

Wat is de Blue Deal?
Bekijk de aarde vanuit de ruimte en het is duidelijk: water is het element waar de aarde letterlijk vol van is. Op de ene plek is er nooit genoeg van en op de andere plek vaak juist te veel. De afgelopen decennia raakten water gerelateerde rampen steeds vaker en steeds meer mensen, bedrijven en dieren. Als we in Nederland meer en beter samenwerken, kunnen we een grotere bijdrage leveren aan oplossingen voor deze wereldwijde problematiek.

De Nederlandse waterschappen en de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat bundelen daarom hun krachten. Want ook internationaal kunnen ze samen meer dan alleen. Deze samenwerking krijgt de naam ‘Blue Deal’.

De Blue Deal is een programma dat tot en met 2030 loopt en één duidelijk doel heeft: 20 miljoen mensen in 40 stroomgebieden wereldwijd aan schoon, voldoende en veilig water helpen. Hierbij ligt de focus op het bieden van hulp, het creëren van kansen voor het bedrijfsleven en het leren van andere landen. Zo kunnen de Nederlandse waterbeheerders hun werk blijven verbeteren.

Via de Blue Deal kunnen de waterschappen en ministeries regionale of nationale overheden voor een langere periode, en met meer middelen, bijstaan. Niet als partij die investeert of meebouwt, maar als partner die helpt bij het zoeken naar oplossingen.

Binnen de partnerschappen worden projecten uitgevoerd die het waterbeheer stap voor stap beter op orde brengen. Het programma draagt daarmee bij aan het behalen van de Sustainable Development Goals 6.3 – 6.6, de Internationale Water Ambitie en de visie van Dutch Water Authorities.

De Blue Deal is op Wereld Waterdag 2018 gelanceerd. In 2018 wordt het programma voorbereid. De Blue Deal start in 2019. Om te zien wat de waterschappen nu al doen in het buitenland, kunt u een e-zine over het werk van Dutch Water Authorities bekijken.

Gender in de Blue Deal
Om wereldwijd de positie van vrouwen te verbeteren zal in het programma van de Blue Deal extra aandacht zijn voor het thema gender, zowel in eigen land als in de partnerlanden. Het perspectief van vrouwen is immers net zo waardevol als dat van mannen. Om het waterbeheer op orde te krijgen, is de kennis en het inzicht van allebei nodig.

Aandacht voor gender begint in Nederland. Daar loopt de positie en vertegenwoordiging van vrouwen binnen de waterschappen achter bij de gewenste situatie. Dat geldt voor besturen, directie maar ook voor medewerkers die internationaal actief zijn. Om de Blue Deal tot een succes te maken, zijn er meer vrouwen nodig die meehelpen binnen het programma. Er zal daarom bij de inrichting van de organisatie gestreefd worden naar een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen.

Tegelijkertijd zal in de activiteiten van de Blue Deal in het buitenland extra aandacht zijn voor het thema gender. In de voorbereidingsfase zal daarom via ‘gender assessments’ een lokale analyse worden gemaakt van de positie van vrouwen en de rollen van mannen en vrouwen. Hiervoor zijn door internationale organisaties (o.a. de WHO) methoden en instrumenten ontwikkeld. Met de uitkomsten van deze analyse zal een generieke aanpak voor het thema gender in het programma worden ontwikkeld. En per partnerschap wordt gekeken hoe gender terugkomt in de uitvoering van de samenwerking.